Radewijk.eu

Historie van Radewijk.

Radewijk werd door de eeuwen heen op verschillende manieren geschreven. In archieven komt men o.a. Rodewijc, Rodwick, Roedewijk, Raewyck, Ravicke en Radewijck tegen.
De betekenis ervan moet gezocht worden in de twee delen rade en wijk.
Het eerstgenoemde betekent zoveel als gerooide woeste grond, terwijl het woordje wijk (o.a.) woonplaats betekent. Radewijk betekent dus eigenlijk: woonplaats op ontgonnen grond.

De in de volksmond veel gebruikte dialectnaam Roke is waarschijnlijk een verbastering van de naam Radewijk. Bij de eerder genoemde varianten van de naam Radewijk zagen we ook Ravicke vermeld staan. De letter U werd vroeger vaak geschreven als V, waarmee men dus zou spreken van Rauwicke. In Stad Hardenberg werd Radewijk aangeduid met de benaming Rauke; het is dan nog slechts een kleine stap naar het uiteindelijke dialect: Roke.

Het ontstaan van Radewijk.

Op een groot aantal archeologische vondsten na, zijn er van de periode tot 1300 geen duidelijke aanwijzingen voor bewoning in het gebied waar later Radewijk zou ontstaan.
Radewijk wordt voor het eerst in de boeken vermeld rond het jaar 1300 in het manuaal van de rentmeeser van Twente. Daarin staat dat Radewijk geheel verlaten is en niet wordt gebruikt.
De eerstvolgende vermelding dateert uit 1384 wanneer Radewijk wordt genoemd in het leenprotocol van Overijssel als: dat guet to Rodwijc, gelegen in dat Kerspel van Nyensteden, die her Johanne van Eerde van Onsen gesticht versat weren.
In 1464 beleende bisschop David van Bourgondië het erve Radewijk aan Evert van Wijthmen, die in datzelfde jaar genoemd werd als eigenaar van: dat erve ende guet toe Roedewijck.
In de zestig jaar daarna gingen de ontwikkeling van Radewijk zeer snel. In 1520 waren er reeds 5 boerderijen, genaamd Bernt Geertssen opten Hoff, Leeffart toe Raewijck, Egbert die Mast, Albert opten Haenenkamp en Herman Berntssen op des Wysenguet by den Broicke.

Scholen:

In vroeger tijden beschikte Radewijk over 2 scholen, namelijk de Openbare Basis School en de School met den Bijbel.

Openbare Basis School:
In 1737 vroeg de Radewijker bevolking al om een eigen schoolmeester en in 1744 werd dit nogmaals herhaald samen met de buurtschap Den Velde.
In 1792 wordt Schoolmeester Jan Klinge genoemd als de meister van Roke, of hij de eerste meester was, is niet bekend.
Een negentigtal jaar later, namelijk op 27 april 1881 wordt er in de raadsvergadering van Ambt Hardenberg besloten dat Radewijk een nieuwe school kreeg.
Deze Openbare Lagere School vierde in 1982 zijn honderdjarige bestaan. In 1985 moest de school wegens een te gering aantal leerlingen gesloten worden. Een aantal jaren later is het gebouw dankzij vele vrijwilligers omgebouwd tot dorpshuis voor de gemeenschap van Radewijk
School met den Bijbel:
Eind december 1915 werd onder leiding van C.C. Schot een eerste vergadering gehouden met als doel het oprichten van een School met den Bijbel. Tijdens deze vergadering werd een voorlopig bestuur gekozen. Op 4 januari 1917 werd de school feestelijk geopend. De school startte met vijfenveertig leerlingen onder leiding van schoolhoofd B. Schipper.
Al snel was er plaats voor een tweede leerkracht, dit werd onderwijzeres Oelens.
In 1930 werd de school uitgebreid met een derde lokaal. In 1963 is de school totaal gerenoveerd. Een kleuterschool werd in 1973 geopend.
In 1985 fuseerden de kleuterschool en de School met de Bijbel tot Christelijke Nationale Basisschool 't Kompas.
In 2018 is besloten dat CNS 't Kompas gaat fuseren met OBS Den Velde. OBS Den Velde wordt verbouwd tot De Ravelijn.

Hieronder een aantal memorabele jaartallen in de historie van Radewijk:

1610: Melding van drie erven: Henderick tho Ravicke, Stubben en Masster.
1795: Jan Klinge was de eerste schoolmeester.
Volkstelling: Er zijn 11 huisgezinnen met in totaal 88 personen.
1861: Bouw van de molen "Windlust"
1876: Eerste brievenbus
1882: Bouw openbare school
1905: Verharding Radewijkerweg
1964: Verbreding Radewijkerbeek
1983: Eerste buurtbus
1992: Start Roker Proat, het Radewijker Nieuwsblad.

Hieronder een plaatje waarin de ontwikkeling van Radewijk wordt weergegeven:historie

Kerken:

Tot 1950 ( voor de hervormden) en tot 1952 (voor de gereformeerden) moesten kerkgangers uit Radewijk voor de diensten naar Hardenberg. Van Radewijk naar Hardenberg is ongeveer 8 kilometer, een afstand  die per koets, lopend of later per fiets werd afgelegd, over grotendeels onverharde wegen. Als noodoplossing werden door zowel de hervormden als de gereformeerden diensten gehouden in de christelijke school en, hoe vooruitstrevend, soms door hen samen. Het regelmatig “ombouwen” van de lokalen tot kerkruimte en daarna weer tot schoollokaal bracht echter veel werk met zich mee. Een tijdlang werden kerkgangers vervoerd met een vrachtwagen met daarin losse banken. Dit mocht echter niet van de verkeersinspectie. Daarna werd een bus ingezet; de kosten (f1,00 per persoon) bleken voor sommige gezinnen nogal bezwaarlijk. In 1946 werd een perceel grond gekocht voor de hervormde kerk. Deze kerk werd in  januari 1950 officieel geopend. Het was een noodoplossing, nl. een barak uit het kamp van de voormalige Nederlandse Arbeidsdienst  uit Heemse.

Door de gereformeerden was al in 1942 een perceel grond aangeschaft voor de bouw van een kerk, vlak naast de christelijke school. In februari 1951 werd de eerste steen gelegd en in juni 1952 werd de gereformeerde kerkzaal ingewijd.
Door de hervormden werd al snel een bouwcommissie ingesteld om de bouw van een "echte" kerk voor te bereiden.
1967 : er wordt opdracht gegeven aan ir. Van Egmond uit Enschede om een plan te maken.
1969: de bouw wordt  gegund aan de fa. G. Hamhuis uit Hardenberg. Het oude gebouw wordt afgebroken en er wordt een aanvang gemaakt met de bouw. Tijdens de bouw kerken de hervormden in de kerkzaal.
Op 30 augustus 1970 werd het nieuwe gebouw in gebruik genomen.
Vanaf 1961 werd door m.n. de hervormde kerk en de gereformeerde kerk gepraat over een vorm van samenwerking. Het resultaat van  alle besprekingen was dat ingaande 1 mei 2004 een nieuwe kerkorde officieel in werking trad en vanaf dat moment gaan de Nederlandse Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken in Nederland en de Evangelisch-Lutherse Kerk in het Koninkrijk der Nederlanden op in de Protestantse Kerk in Nederland.
In september 2006 gingen in Radewijk de Hervormde kerk en de Gereformeerde kerk samen verder onder de naam PKN Hardenberg-Heemse, wijkgemeente Radewijk
De hervormde kerk werd verbouwd. Tijdens de verbouwing werden de diensten gehouden in de kerkzaal die daarna werd verkocht en thans als woning wordt gebruikt.
Nederlands Hervormde Kerk
Nederlands Hervormde Kerk voor de verbouwing tot Protestantse Kerk "De Opgang"

Voormalig Gereformeerde kerk
voormalig Gereformeerde Kerk